30 Μαΐου 2010

Platanthera chlorantha Reichenb.


Πλαντάνθηρο το Χλώρανθο.

Το παράδοξο σε όλες τις εξορμήσεις είναι πώς πολλές φορές νιώθεις σαν να βρίσκεσαι στην θάλασσα και ας βρίσκεσαι σε υψόμετρο ανω των 1200 m . Έτσι λοιπόν και χθες ένιωθα πώς το κύμα με τραβούσε στο βουνό μακρυά από τον δρόμο . Φυτό το φυτό , περιοχή την περιοχή έφτασα να βρίσκομαι πολύ μακρυά . Σε ένα τέτοιο σημείο συνάντησα το Πλαντάνθυρο. Με  εντυπωσίασε με το πολύ μακρύ του σπιρούνι καθώς και με το σχήμα του άνθους του, που με την πρώτη ματιά μου έφερε στο νου το Συρτάκι . Στο συνειρμό με οδήγησε ο τρόπος με τον οποίο είναι απλωμένα τα πλευρικά πέταλα του φυτού. Για πρώτη φορά το συνάντησα εφέτος ενώ ψάχνοντας βρήκα πως έχει καταγραφεί παλαιότερα και στο site www.greekorchids.gr , ένα πολύ ενδιαφέρον site για τις ελληνικές ορχιδέες.

Globularia meridionalis (Podp.)


Γλοβουλάρια η Μεσημβρινή.

Η αλήθεια είναι πως όταν έχεις να αποτυπώσεις μια εικόνα όπως αυτή που συνάντησα στα 1.400 μέτρα υψόμετρο με το συγκεκριμένο φυτό, τα λόγια δέν μπορούν να εκφράσουν αυτό που η ψυχή σου απολαβάνει. Η συγκεκριμένη χαμηλή γλοβουλάρια καλύπτει ένα πετρώδες αφιλόξενο γριζοπράσινο έδαφος, προσδίδοντάς του πλουσιοπάροχα χρώμα και σχήμα. Αποπνέει κάτι από αλπικό τοπίο σε μια διαδρομή στην οποία μόλις πριν λίγα μέτρα είχα αφήσει το πυκνό δάσος της οξιάς και δέν περίμενα πως το φυτικό βασίλειο θα συνεχίσει να με εκπλήσσει. Το μόνο που άλλαζε ήταν το χαλί στο οποίο περπατούσα μόνο που τώρα ο χώρος μου δέν είχε επάνω όριο. Μέχρι σήμερα το φυτό μου χάρισε τις όμορφες του εικόνες μόνο στο Παικο. Η Flora Europea αναφέρεται στο φυτό λέγοντας πώς συναντάται στις Άλπεις και στα βουνά των Βαλκανίων.

Campanula formanekiana Degen et Dorfler.


Καμπανούλα των Βράχων.

Την χαρακτήρισα καμπανούλα των βράχων γιατί όσες φορές την συνάντησα ήταν καρφιτσωμένη ανάμεσα σε σχισμές βράχων. Πρόκειται για ενδημικό είδος της Μακεδονίας. Το Παικο έχει την τύχη να φιλοξενεί το όμορφο αυτό φυτό. Η καλοσχηματισμένη καμπάνα του άνθους δικαιολογεί την κατάταξή του φυτού στο γένος της καμπανούλας - Κωδώνιον. Το φυτό είναι πολυετές με τις ρίζες καρφωμένες συνήθως μέσα στους βράχους και τα φύλλα να κρέμονται. Η ανθοφορία πλούσια με μεγάλα γαλάζια άνθη που φτάνουν τα 50 mm . Θα παρατηρούσα μια ασυμμετρία στο σχετικά μικρό μέγεθος του φυτού σε σύγκριση με το μεγάλο άνθος. Ένα ακόμη στολίδι του Κιλκίς που μας καλεί να το γνωρίσουμε και να το χαρίσουμε στα παιδιά μας.

Asphodeline lutea(L.) Reichenb.


Ασφοδελίνη η Κίτρινη.

Κοινά γνωστό και ως Σπερδούκλι. Το παράξενο με το φυτό είναι πώς δέν αναφέρεται σε αρχαία συγγράμματα . Σε αντίθεση με το συγγενικό τους γένος Asphodelus . Είναι όμορφο πολυετές, ψηλό φυτό που εύκολα ξεπερνάει τα 50cm . Το εντυπωσιακό με το άνθος του φυτού είναι η αντίθετη κατεύθυνση (προς τα επάνω ) των τριών πετάλων και (προς τα κάτω ) του ενός πετάλου και των αναπαραγωγικών οργάνων του φυτού. Η παρουσία του στον Νομό είναι αρκετά συχνή με περισσότερα φυτά να αναπτύσσονται στο Παικο .

29 Μαΐου 2010

Fragaria viridis Duchesne ssp.viridis


Άγρια-Φράουλα
Φραγκάρια η Πράσινη.

Το καταπληκτικό με το φυτό είναι πώς ενώ το άρωμα του λευκού άνθους του δεν δίνει αρώματα , ο καρπός του φυτού αποπνέει έντονα άρωμα τριαντάφυλλου. Αυτή ήταν και η πρώτη κουβέντα της κόρης μου μόλις δοκίμασε τον μικροσκοπικό, σε σχέση με αυτόν του εμπορίου καρπό του φυτού. Το άρωμά τους είναι τόσο έντονο που ακόμη και όταν μάζεψα τις φράουλες χωρίς καν να έχει πλησιάσει στο στόμα μου ο καρπός, το άρωμά του είχε πλημμυρίσει τον ουρανίσκο μου.

Astragallus depressus L.


Αστράγαλος ο Πιεσμένος.

Η σημερινή έξοδος στο Παϊκο ήταν κάτι παραπάνω από ευχάριστη. Η ηλιοφάνεια και η σχετικά καλή θερμοκρασία βοήθησε πολύ . Η πρώτη εικόνα που θα δημοσιευτεί από την εκδρομή παρουσιάζει τον αστράγαλο σε ένα σημείο του βουνού έντονα πετρώδες , με τα φυτά να έχουν εντυπωσιακά προσαρμοσθεί στο δύσκολο αυτό περιβάλλον , σε χαμηλό ύψος χαϊδεύοντας το έδαφος. Το φυτό συνδέεται με ένα από τα άγρια πουλιά το οποίο θαρρώ πως είναι το ομορφότερο από όσα γνωρίζω . Ο αστράγαλος αυτός αποτελεί σημαντική πηγή τροφής για την ορεινή πέρδικα , που βρίσκει τρόπο να επιβιώνει σε σκληρές συνθήκες όταν ξεφεύγει από της σφαίρες των κυνηγών.

Ramonda nathaliae Pancic et Petrovic.


Ραμόνδα .

Αν και το φυτό πρωτοπαρουσιάστηκε στις 8/5/2010 στο site εν τούτης χρωστούσα μία φωτογραφία που αντιπροσώπευε καλύτερα το άνθος του φυτού . Θεωρώ πώς η φωτογραφία προσθέτει στην μοναδικότητα του φυτού αφού από όλο τον κόσμο επέλεξε μόνο τον Βόρρα και το Παικο για να αναπτυχθεί.

24 Μαΐου 2010

Nigella damascena L.

Νιγκέλλα η Δαμασκηνή.

Όμορφο φυτό με σχεδόν σκαλισμένο άνθος και αραχνοΰφαντα φύλλα, που μπορεί να φτάσει τα 50 cm . Το όνομα στο γένος δόθηκε από το μαύρο χρώμα των σπόρων (nigrum). Η ελληνική του ονομασία Μελάνθιον. Οι σπόροι του φυτού χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες καλλυντικών και αρωμάτων . Θα έλεγα πως ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνημάτων της φύσης , ειδικά το άνθος αλλά και ο φλασκοειδής καρπός του . Θα το συναντήσουμε πολύ συχνά στο Κιλκίς σε μεγάλες ομάδες συνήθως γύρω από βάτα ή τριανταφυλλιές.

Hypericum perforatum L.


Υπερικόν το Διάτρητο.

Το κοινός ονομαζόμενο Βαλσαμόχορτο , Σπαθόχορτο.Κατέχει σπουδαία θέση στα ελληνικά γιατροσόφια με την φήμη του φαρμακευτικού είδους και ειδικότητα στην επούλωση πληγών και άλλων δερματικών νοσημάτων. Χρησιμοποιείται για την τόνωση του εξασθενημένου οργανισμού αλλά και ως αντιδιαρροϊκό . Συχνά τους καλοκαιρινούς μήνες θα δούμε μπουκάλια με βάλσαμο αφημένα στον ήλιο στα παράθυρα σε όλη την Ελλάδα, με 10 μέρη του φυτού και 100 μέρη λάδι . Η παρασκευή του σπαθόλαδου είναι εύκολη και ιδιαίτερα χρήσιμη για εγκαύματα . Το φυτό είναι πολύ κοινό στο Κιλκίς σε όλες τις περιοχές , συχνά δίπλα σε δρόμους.

Achillea clypeolata -Sibth. & Sm.


Αχιλλαία η Ασπιδόμορφος.

Λέγεται πώς το γένος οφείλει το όνομά του στον Αχιλλέα. Η χρήση του από τον ομηρικό ήρωα προήλθε από την συμβουλή της θεάς Αθηνάς ύστερα από τον τραυματισμό του από τον Πάρη. Το όνομα στο είδος προέρχεται από τις ελληνικές λέξης χρυσός + κόμη (μαλλιά) , εύκολα καταλαβαίνουμε από που προέρχεται. Τα έντονα χρώματα της συμπαγούς ταξιανθίας και η αντίθεση που δημιουργείται με τα ασημένια φύλλα του φυτού δημιουργούν ένα εντυπωσιακό σύνολο. Ανθεκτικό στην ξηρασία της περιοχής με συχνή εμφάνιση κυρίως σε βραχώδεις περιοχές.

Centaurium erythraea Rafn. ssp.erythraea


Ερυθραία το Κενταύριο.

Φυτό πολύ συχνό στο Κιλκίς. Πρόκειται για το μικρόν Κενταύριο του Διοσκορίδη . Oι Ρωμαίοι το ονόμαζαν Φεβριφούγαμ και στα Τουρκικά ονομάζεται Κερμιζί Καντάριον (Λεξικόν Φυτολογικό-Γεννάδιου). Είναι ιδιαίτερα ικανό φαρμακευτικό φυτό με τονωτικές και αντιπυρετικές ιδιότητες. Αποξηραμένα εναέρια μέρη του φυτού μπορεί να χρησιμοποιηθούν όλο το χρόνο αφού τα αφήσουμε σε ζεστό νερό για 5-10 min . Έχει ακόμη και καθαρτικές ιδιότητες. Τα λουλούδια του φυτού θα τα δούμε ανοιχτά μόνο σε ηλιόλουστες ημέρες αφού το φυτό είναι πολύ απαιτητικό σε ήλιο. Αν και φαίνεται ευαίσθητο φυτό εν τούτης οι περιοχές στις οποίες αναπτύσσεται είναι άγονες , πετρώδεις.

20 Μαΐου 2010

Hypericum olympicum L.


Υπέρικο το Ολυμπιακό.

Εμφανίζεται σε ξηρές, πετρώδης περιοχές στο τέλος τής Άνοιξης και συνεχίζει ανθισμένο μέσα στο καλοκαίρι. Είναι το υπέρικο με το μεγαλύτερο σε μέγεθος άνθος, μπορεί να φτάσει τα 60 mm . Έχει βλαστό όρθιο ή πεσμένο με μήκος μέχρι και 50cm . Ο Διοσκουρίδης το περιέγραφε ως "χειρώνειον πάνακες" κατάλληλο για δαγκώματα φιδιών. Χρησίμευε όπως και όλα τα φυτά του γένους στην θεραπεία πληγών αλλά ήταν και δραστικό φάρμακο κατά της ισχιαλγίας (Η Ελληνική Χλωρίδα- Ελμουτ Μπάουμαν )

19 Μαΐου 2010

Oenanthe silaifolia Bieb.


Οινάνθη η Χορτόφυλλος.

Αν και Οινάνθη ονόμαζε ο Θεόφραστος το άνθος της Αμπέλου το λατινικό όνομα στο γένος δόθηκε από το άρωμα του άνθους που μοιάζει με αυτό του κρασιού. Τα φυτά που κατατάσσονται στο γένος είναι συνήθως δηλητηριώδη, τοξικά και προκαλούν προβλήματα σε ζώα που τα καταναλώνουν . Κάποια φυτά μάλιστα μπορούν να σκοτώσουν ακόμη και αγελάδα. Το συγκεκριμένο είδος θα το συναντήσουμε στο Κιλκίς σε υγρές περιοχές , συνήθως κοντά σε ρυάκια ή και σε μικρές λίμνες με στάσιμα νερά .

17 Μαΐου 2010

Anacamptis pyramidalis (L.) Rich.


Ανακαμπτίς η Πυραμιδοειδής .

Φυτό λεπτό και ψηλό με ρόδινα άνθη σε πυραμιδοειδή ταξιανθία από την οποία και πήρε το όνομά του το είδος. τα μικρά άνθη που μπορεί να έχουν και λευκό χρωματισμό (στο Κιλκίς ακόμη δεν συνάντησα) έχουν πολύ μακρύ και λεπτό πλήκτρο ενώ το χείλος του είναι τρίλοβο. Φυτό αρκετά συχνό στο νομό , αναπτύσσεται καλύτερα σε περιοχές προστατευμένες από τον μεσημεριανό ήλιο . Πολλές φορές στολίζει τις άκρες του δρόμου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της στροφής του Μεταλλικού λίγο πριν την ανηφόρα πρός το Κιλκίς όπου στα δεξιά του δρόμου κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι πυραμιδούλες αναπτύσσουν τις ταξιανθίες τους.

Centaurea immanuelis-lewii Degen.


Κενταύριο .

Εδώ και τρία χρόνια σε μια εξόρμηση στο Κιλκίς είχα συναντήσει μεγάλους πληθυσμούς από το συγκεκριμένο Κενταύριο το οποίο δεν μπόρεσα μέχρι τώρα να αναγνωρίσω. Η αναγνώριση του γένους βέβαια δέν είναι εύκολη όμως τελικά με την πολύτιμη βοήθεια του Καθηγητή Γρηγόρη Ιατρού ο οποίος αμέσως προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει, γνωρίστηκα καλύτερα με το φυτό.  Πρόκειται για φυτό ενδημικό των Βαλκανίων και κυρίως της Βουλγαρίας και της Ελλάδας . Η περιοχή Χαλκιδικής, Θεσσαλονίκης και Κιλκίς είναι σημαντικοί τόποι ανάπτυξής του . Στο Κιλκίς το έχω συναντήσει σε τρεις περιοχές μέχρι τώρα . Οι πληθυσμοί του βέβαια είναι πολύ μεγάλοι και δέν φαίνεται να διατρέχει κίνδυνο εξαφάνισης.

16 Μαΐου 2010

Genista carinalis Griseb.


Εχινόπους ο Τροπιοειδής. (Αφάνα)

Θαμνώδες είδος με σχεδόν ποώδεις λείους γωνιοειδής βλαστούς. Φύλλα μικρά απλά γραμμοειδή . Άνθη κίτρινα σε βοτρυοειδής ταξιανθίες με τριχωτό κάλυκα. Καρπός μικρός με 1-2 σπέρματα. σε μεγάλους πληθυσμούς σε πλαγιές και ρέματα σε όλο το Κιλκίς. Το κύριο φυτό που η φύση στο Νομό μας επέλεξε για εδαφοκάλυψη και μάλιστα με καταπληκτικό οπτικό αποτέλεσμα.

Gladiolus imbricatus L.


Γλαδίολος ο Στεγοειδής.

Η δεύτερη γλαδιόλα του Κιλκίς . Λίγο πριν είχαμε συναντήσει και παρουσιάσει την italica . Οι δύό γλαδιόλες εμφανώς διαφέρουν στο μέγεθος του ανθήρα ο οποίος στην italica είναι σαφώς μεγαλύτερος από τα νημάτια που τον στηρίζουν, ενώ είναι σαφώς μεγαλύτερα τα νημάτια από τον ανθήρα στην imbricatus. Η στεγοειδής είναι πιο εύρωστο φυτό όμως και δυσπροσάρμοστο αφού ενώ η italica ανακατεύεται στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις την imbricatus δεν θα την συναντήσουμε σε τόσο πολυσύχναστες περιοχές . Μέτρια η παρουσία του στο Νομό κυρίως στο Μαυροβούνι.

15 Μαΐου 2010

Dracunculus vulgaris Schott.


Δρακούνκουλος ο Κοινός.

Κοινή ονομασία του φυτού Δρακοντιά ή Φιδόχορτο. Η ονομασία δρακοντιά πολλές φορές αναφέρεται και σε άλλα γένη της οικογένειας όπως τα Arum . Η ονομασία φιδόχορτο παραπέμπει στο βλαστό του φυτού ο οποίος μοιάζει να αποτελείται από φολίδες όπως και στα φίδια. Ο δρακούνκουλος είναι κονδυλώδες φυτό με εντυπωσιακά λόγο του μεγέθους αλλά και του σχήματος άνθη. Μέσα από την λογχοειδή σπάθη αναπτύσσεται ένας λεπτός μακρύς σκουροπόρφυρος σπάδικας. Το άνθος αποπνέει έντονη και άσχημη μυρωδιά πτώματος, προσελκύοντας έτσι κυρίως μύγες τις οποίες παγιδεύει για μια ημέρα ώστε να μπορέσει να γονιμοποιηθεί. Το μοτίβο του άνθους έχει βρεθεί σε σαρκοφάγους στην ανατολική Κρήτη μια και στην αρχαία Ελλάδα το φυτό ήταν συνδεδεμένο με τα φίδια που αντιπροσώπευαν τη μυστικότητα του κάτω κόσμου (Έλμουτ Μπάουμαν- Η Ελληνική χλωρίδα). Το φυτό έχει ισχυρή παρουσία στην περιοχή της Μεγάλης Στέρνας όπου τα άνθη είναι μικρότερα από φυτά που αναπτύσσονται κατά μήκος του γαλλικού ποταμού.

Cnicus benedictus L.


Κνίκος ή Ιεράκανθα.

Φυτό ετήσιο φαρμακευτικό. Κατά τον Γεννάδιο το μόνο είδος του γένους στην Ελλάδα. Θα το συναντήσουμε σε αρκετά σημεία στο Κιλκίς συνήθως σε άγονα ηλιόλουστα μέρη . Το άνθος του ξεχωρίζει από το υπόλοιπο φυτό από τα μικρά χρυσοκίτρινα αγκάθια που περιβάλουν τα ανοιχτοκίτρινα ανθίδια. Το σχήμα του άνθους μοιάζει λίγο με αυτό της αγκινάρας . Οι φαρμακευτικές του ιδιότητες είναι περίπου ίδιες με αυτές του σπαθόχορτου με το οποίο συνήθως και αναμιγνύεται για την παρασκευή αφεψημάτων . Λίγο πριν την ανθοφορία συλλέγονται οι μίσχοι και αποξηραίνονται . Οι ουσίες που περιέχει το φυτό διεγείρουν την όρεξη , βελτιώνουν την πέψη και βοηθούν στην δράση των εντέρων (NICO VERMEULEN-ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ).

14 Μαΐου 2010

Ελαιοκράμβη στο Κιλκίς.


Εναλλακτικές Καλλιέργειες.

Η αποδέσμευση των ενισχύσεων ανάγκασε τους παραγωγούς να στρέψουν το βλέμμα τους σε καλλιέργειες που ακούγονται και ίσως να κουβαλάνε μαζί τους και κάποιο αξιοπρεπές εισόδημα . Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που αρκετός κόσμος ρωτούσε για τα κίτρινα χωράφια στην περιοχή της Χρυσόπετρας και της Νέας Σάντας . Πρόκειται για την ελαιοκράμβη που εδώ και λίγα χρόνια δοκιμάζεται στον Νομό . Το 2010 όμως είναι η χρονιά που τα στρέμματα που καλλιεργήθηκαν είναι ικανά να δώσουν απάντηση στο αν αξίζει ή όχι η καλλιέργεια.

ΜΑΪΟΣ ΤΟΥ 2010 ΣΤΟ ΚΙΛΚΙΣ


Μια φορά και ένα καιρό ήταν τα Σιτάρια στο Κιλκίς.......

Κύρια παραγωγική καλλιέργεια στο Κιλκίς εδώ και πολλά χρόνια αποτελούν τα σιτηρά. Τα τελευταία 10 χρόνια παρατηρείται υποβάθμιση του προϊόντος. Κυρίως στο Σκληρό Σιτάρι το οποίο αποτελεί και την πρώτη ύλη για τα ζυμαρικά.Σε αυτό συνετέλεσε κατά  κύριο λόγω η επιδότηση της καλλιέργειας από το κράτος. Αποτέλεσμα ήταν οι παραγωγοί να μην ενδιαφέρονται για την ποιότητα και την ποσότητα του προϊόντος που παράγουν, αφού όποια και να είναι αυτή το εισόδημα τους δεν θα διαφοροποιηθεί πολύ. Το χαρτζιλίκι λοιπόν δημιούργησε ένα φαύλο κύκλο που αρχίζει και τελειώνει με τα σιτάρια στην αποθήκη των παραγωγών και τις αγορές αδιάφορες να στρέφουν το ενδιαφέρον τους αλλού.Το μόνο που μένει στον τόπο είναι τα έξοδα καλλιέργειας και σαν θετικό η ομορφιά του τόπου αυτή την εποχή με τα καταπράσινα στάχυα να προσπαθούν σε ένα κουρασμένο έδαφος να μεγαλώσουν τούς σπόρους. Μιά προσπάθεια εφαρμογής συστήματος αμειψισποράς με ψυχανθή θέλησε τα τελευταία χρόνια να εμπλουτίσει το έδαφος χωρίς όμως σημαντικά αποτελέσματα . Ακόμη και η ένταξη πολλών στρεμμάτων στον νομό στο πρόγραμμα της Βιολογικής καλλιέργειας δεν μπόρεσε να δώσει αποτελέσματα. Και πάλι η επιδότηση αποτέλεσε τον κύριο παράγοντα αδιαφορίας των παραγωγών για το προϊόν. Έτσι ένα προϊόν από το οποίο μεγάλωσε και σπούδασε πάνω από το 70% του πληθυσμού του Κιλκίς τις δεκαετίες του ΄70 και του ΄80 έπαψε να αποτελεί πηγή πλούτου. Θεωρώ πώς ο μόνος δρόμος είναι η βελτίωση του προϊόντος ούτως ώστε ο παραγωγός να έχει την δύναμη στο χωράφι του .

Echium italicum L.


Έχιον το Ιταλικό .

Το όνομα του γένους δόθηκε από το σχήμα των καρπών του φυτού που μοιάζουν με το κεφάλι της οχιάς (αρχ. Έχιδνα) .Πρόκειται για την Λύκωψι του Δυοσκουρίδη το κοινώς Μανούνι. Είναι διετές τριχωτό φυτό με τρίχες που προστατεύουν το φυτό από φυτοφάγα ζώα, αφού εύκολα καρφώνονται στην επιδερμίδα  . Εντυπωσιακό είναι το σχήμα του φυτού με τα φύλλα της βάσης να ακουμπάνε στο έδαφος και από εκεί να ξεκινά η πυραμίδα του βλαστού , στις οποίας την εξωτερική επιφάνεια αναπτύσσονται τα ζυγόμορφα λευκορόδινα άνθη. Πολύ συνηθισμένο φυτό κυρίως στις ποώδης χαμηλού υψομέτρου εκτάσεις όπως στο Χωρύγι και το Ηλιόλουστο .

Salvia argentea L.


Σάλβια η Αργυρή .

Είναι φυτό που τον πρώτο χρόνο θα αναπτύξει τα εντυπωσιακά μεγάλα αργυρά του φύλλα και το δεύτερο χρόνο τον ανθοφόρο βλαστό . Πολλές φορές σε εξορμήσεις μέσα στον χειμώνα θα συναντήσουμε το φυτό να συνοδεύει τούς φλώμους αναμένοντας την για άνοιξη να ανθίσει . Η οπτική με την οποία παρουσιάζει το φυτό ο Έλμουτ Μπάουμαν στο βιβλίο του Η Ελληνική Χλωρίδα στον μύθο, στην τέχνη , στη λογοτεχνία έχει ενδιαφέρον αφού πράγματι τα άνθη στο τέλος της ταξιανθίας του φυτού δημιουργούν το σχήμα πολύφωτου. Στο Κιλκίς είναι από τα φυτά με συχνή εμφάνιση κυρίως σε πετρώδεις τοποθεσίες.

13 Μαΐου 2010

Linaria pelisseriana (L.) miller


Λιναρία η Πελισσεριάνα.

Λίνοψις κατά τον Γεννάδιο. Φυτό λεπτόκορμο που μπορεί να φτάσει τα 50cm , με όρθιο βλαστό που στην κορυφή του αναπτύσσονται μοβ άνθη. Χαρακτηριστική είναι η μορφή των ανθέων που φέρουν στο πίσω μέρος τους σπιρούνι . Η διάταξή τους δίνει στο φυτό την μορφή ρουκέτας με τα άνθη έτοιμα να απογειωθούν . Εντυπωσιακό ακόμη είναι και το σχήμα των σπόρων του φυτού ο οποίος είναι δισκοειδής με ινώδεις λεπτές απολήξεις. Πολύ συχνό φυτό στο Κιλκίς σε όλες τής περιοχές πού συχνά και μέσα σε καλλιεργούμενες εκτάσεις.

12 Μαΐου 2010

Aegilops neglecta Req.ex Bertol.


Αιγίλοπας ο Παραμελημένος.

Το γένος λέγεται πώς αποτελεί τον πρόγονο του καλλιεργούμενου σιταριού. Η ονομασία του γένους προέρχεται από την σύνθετη λέξη " αίγι + λωψ " (aig=Βελανιδιά + λώψ=περιβλημα)  " το περίβλημα της βελανιδιάς" και αναφέρεται στην μορφή του καρπού. Τα είδη του γένους είναι αρκετά στον νομό και αναπτύσσονται σε συνθήκες πολύ δύσκολες , χωρίς υγρασία , ενώ έχουν αναπτύξει και μηχανισμούς κατά των ασθενειών των σιτηρών, οι οποίοι μελετούνται ώστε να χρησιμοποιηθούν στις καλλιεργούμενες ποικιλίες . Σημαντική προσπάθεια καταγραφής και πολλαπλασιασμού ντόπιων ποικιλιών σταριού γίνεται από τον Αιγίλοπα www.aegilops.gr ένα δίκτυο για την βιοποικιλότητα με πρωτεργάτη τον φίλο μου Κώστα Κουτή και έδρα τα Λεχώνια του Βόλου. Στο δίκτυο μπορεί να γίνει ανταλλαγή σπόρων για καλλιέργεια σταριού αλλά και κηπευτικών ενώ παράλληλα διοργανώνονται και πολλές εκδηλώσεις με θέματα για σπόρους.

Conium maculatum L.


Κώνειο το Στικτό .

Είναι ένα από τα συχνότερα σε εμφάνιση φυτά στο Κιλκίς. Σε ύψος μπορεί να ξεπεράσει το 1 μέτρο και αναπτύσσει λευκά άνθη σε ταξιανθίες με σχήμα ομπρέλας. χαρακτηριστικά είναι τα στίγματα στον κορμό του φυτού από όπου πήρε και το όνομά του το είδος ( maculo = σημάδι, στίγμα). Το φυτό είναι γνωστό πώς είναι δηλητηριώδες αφού χρησιμοποιήθηκε για την εφαρμογή της θανατικής καταδίκης του Σωκράτη. Η συνήθης δόση που εφαρμοζόταν κατά της θανατικές καταδίκες ήταν μία ολκή (4,5 gr). Ο θάνατος έρχεται χωρίς πόνο αφού παραλύει το μυϊκό σύστημα αρχίζοντας πρώτα από τα άκρα και τελευταία η καρδιά. Χαρακτηριστικός ο τελευταίος διάλογος του μεγάλου φιλόσοφου με τον φύλακα . "Εσύ καλέ μου φίλε , που κατέχεις αυτά τα ζητήματα οδήγησέ με για το τι πρέπει να κάνω "  και ο φύλακας είπε " Τίποτα άλλο δεν πρέπει να κάνεις παρά να περπατήσεις ωσότου βαρύνουν τα πόδια σου και μετά θα πέσεις κάτω και το δηλητήριο θα επενεργήσει ".

11 Μαΐου 2010

Silene vulgaris (Moench)Garcke ssp.vulgaris


Σιληνή η Κοινή. (Κουκάκι)

Συχνό σε εμφάνιση , πολυετές είδος ξυλώδες στην βάση του , με χαρακτηριστικό κάλυκα άνθους . Το χρώμα των πετάλων είναι λευκό το μέγεθός τους όμως είναι μικρότερο από αυτό του κάλυκα που μοιάζει να το έχουνε φουσκώσει. Το έχω συναντήσει ακόμη και μέσα στις μεγάλες πόλεις του Νομού όπως το Πολύκαστρο και η Αξιούπολη αλλά και μέσα στην πρωτεύουσα του Νομού. Το φυτό είναι γνωστό για τίς μαλακτικές του ικανότητες γι αυτό και χρησιμοποιείται σε λουτρά . Είναι φυτό από τα λίγα που μπορεί να αναπτυχθεί σε εδάφη μολυσμένα από Ψευδάργυρο , χαλκό , κάδμιο , νικέλιο , αρσενικό (Ernst 1974).

Silene gallica L.

Σιληνή η Γαλλική.

Η ονομασία του φυτού στα Αγγλικά είναι cutch flie λόγω του γεγονότος ότι το φυτό έχει ουσίες στο βλαστό που κολλάνε. Είναι ντροπαλό μονοετές φυτό πλούσιο σε τρίχες τόσο στο βλαστό όσο και στον κάλυκα , με ρόδινα στριφογυριστά πέταλα. Έχει μεγάλη περίοδο άνθησης που αρχίζει από τώρα μέχρι και τα τέλη του Αυγούστου ενώ τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα και γονιμοποιούνται με την βοήθεια λεπιδόπτερων. Η παρουσία του στο Νομό δέν είναι ιδιαίτερα μεγάλη . Από φαρμακευτικής πλευράς το φυτό έχει μαλακτικές και ιδιαίτερα ο χυμός του έχει οφθαλμικές ιδιότητες .

Limodorum abortivum (l.) Swartz


Λιμόδωρο το Εκτρωτικό.

Το φυτό τρέφεται από ουσίες σε αποσύνθεση που βρίσκονται στο έδαφος όπως κάνουν οι μύκητες και ίσως δρα και ως παράσιτο στις ρίζες άλλων φυτών. Γι αυτό τον λόγω και δεν χρειάζεται τα φύλλα για να φωτοσυνθέση κατά την ανάπτυξή του. Το όνομά του ίσως να το πήρε από την απόρριψη των φύλλων κατά άλλους όμως το όνομά του προέρχεται από τής ουσίες που έχει το φυτό και της οποίες στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν για εκτρώσεις. Πολύ συχνό φυτό στο Κιλκίς που όμως λόγω τής ιδιομορφίας του συνδυασμού των χρωμάτων φωτογραφίζεται δύσκολα.

10 Μαΐου 2010

Cistus incanus (L.) ssp.incanus.


Κίστος ο Λαχναίος - Λαδανιά.

Χαμηλός θάμνος με πολλές διακλαδώσεις και χαρακτηριστικά ρόδινα άνθη με τσαλακωμένα πέταλα. Φύλλα ωοειδή αδενώδη 15-25mm πυκνά χνουδωτά με κυματιστή περιφέρεια. Από τα φύλλα και τον βλαστό τους καλοκαιρινούς μήνες και ιδιαίτερα τις θερμές ώρες συλλέγεται μιά αρωματική ρητίνη γνωστή ως λάβδανο.Ο Διοσκουρίδης δίνει λεπτομερή περιγραφή για τον τρόπο συλλογής του λάβδανου γράφοντας πώς συλλέγεται είτε από τα πόδια και τα γένια κατσικιών που βόσκουν ανάμεσα στα φυτά είτε με την χρήση ενός εργαλείου με δερμάτινες λωρίδες το οποίο κτυπούσαν πάνω στα φυτά. Ακόμη και σήμερα συνεχίζεται η  συλλογή της ρητίνης κυρίως στην περιοχή μυλοποτάμου στην Κρήτη. Το φυτό έχει έντονη παρουσία στο Κιλκίς σε μεγάλους σχηματισμούς που ονομάζονται κυστώνες.

Anchusa officinalis L.


Ανχούσα η Φαρμακευτική.

Το φυτό είναι κυρίως γνωστό ως Βοϊδόγλωσσα. Η κοινή του ονομασία αδικεί το φυτό και κυρίως την ταξιανθία του. Αποτελείται από σκούρα μπλε άνθη τα οποία στο κέντρο έχουν λευκές τριχωτές προεξοχές που βοηθάνε στην γονιμοποίηση. Μπορεί να φτάσει στο ύψος τα 30cm καί προτιμά τα ηλιόλουστα στεγνά αλκαλικά ή ουδέτερα εδάφη. Παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν σε προβλήματα με φλεγμωνές ενώ από την ρίζα του μπορούμε να πάρουμε κόκκινη ή καφέ βαφή ανθεκτική για το βάψιμο υφασμάτων.

8 Μαΐου 2010

Anagallis arvensis L.


Αναγαλλίς η Αρουραία.

Περδικούλι .
Ετήσιο εαρινό φυτό που μπορεί να φτάσει και το 1 m. Αναπτύσσει μικρά άνθη με μπλέ ή ροζ χρωματισμό τα οποία είναι πολύ ευαίσθητα στις αλλαγές της ηλιοφάνειας. Η περίοδος ανθοφορίας είναι μεγάλη , ξεκινά από τις πρώτες ημέρες της Άνοιξης μέχρι και τέλος Σεπτέμβρη. Το κάθε φυτό μπορεί να παράξει μέχρι και 300 σπόρους , γι αυτό και η παρουσία του στην περιοχή είναι πολύ έντονη σε σημείο που πλέον αποτελεί ζιζάνιο . Όλα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά αν και πολλές φορές στην σωστή δοσολογία βοηθούν κατά της πέτρας στην χολή και στα νεφρά.

Ramonda nathaliae Pancic et Petrovic


Ραμόνδα η Ναθαλία.

Το σπάνιο φυτό του Παϊκου.

Ξεφυλλιζοντας το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο "Αγριολούλουδα της Ελλάδας" του Βαγγέλη Παπιομύτογλου , εντυπωσιάστηκα όταν κατάλαβα πώς οι πρόγονοί μου επέλεξαν ως τόπο κατοικίας τους το μόνο μέρος στον κόσμο όπου αναπτύσσεται το φυτό Ramonda nathaliae. Πρόκειται για ένα ποώδες φυτό χωρίς βλαστό με παράρριζα φύλλα τριχωτά που διατάσσονται σε ρόδακα με μεγάλα μωβ άνθη στην κορυφή άφυλλων στελεχών. Είναι παλαιοενδημικό είδος που διασώθηκε μέσα στους αιώνες από τους παγετώνες, κρυμμένο μέσα σε σχισμές βράχων στο Βόρρα και το Παϊκο. Εκεί θα το συναντήσουμε και σήμερα. Διαφέρει από τα άλλα είδη του γένους στο ότι έχει τετραμερές άνθος και όχι πενταμερές. Δυστυχώς στην φωτογραφία από το Παϊκο, η περίοδος άνθησης έχει περάσει όμως επιφυλάσσομε για μία καλύτερη.

Onosma heterophylla Griesb.


Όνοσμα η Ετερόφυλλος.

Τριχωτό φρύγανο με κίτρινα σωληνοειδή άνθη. Το όνομα του γένους προέρχεται από τις ελληνικές λέξης όνος = Γαϊδούρι + οσμή = μυρωδιά και προέρχεται από το γεγονός πώς τα γαϊδούρια ψάχνανε το φυτό από την μυρωδιά του. Εντυπωσιακή όμως και δύσκολη είναι η κατάταξη του είδους . Σημαντικό ρόλο σε αυτή παίζουνε οι τρίχες που έχει το φυτό σε όλα τα μέρη του. Υπάρχουν διάσπαρτοι αστεροειδής σχηματισμοί οι οποίοι ανάλογα με το μέγεθος των ακτίνων καθώς και του μεγέθους του σχηματισμού κατατάσσουν το φυτό. Η φωτογραφία είναι από το Παϊκο ενώ το συνάντησα και στην περιοχή της Ποντοκερασίας , από την άλλη πλευρά του νομού Κιλκίς.

Lamiastrum galeobdolon (L.) Ehrend & Polatcschek ssp.galeobdolon


Κίτρινος Αρχάγγελος.

Φυτό ετήσιο με ερμαφρόδιτα άνθη που μοιάζουν πολύ με αυτά τoυ γένους των Lamium. Η σημαντικότερη διαφορά τους βρίσκεται στο κάτω χείλος του άνθους που στο Lamiastrum φέρει και πλευρικές προεξοχές. Ανθίζει μέσα Μαϊου με Ιούνιο συνήθως σε δροσερές περιοχές ΄. Δεν θα το συναντήσουμε σε ξερά άγονα σημεία. Χαρακτηριστικά τα κίτρινα άνθη με τα κόκκινα στίγματα στο κάτω χείλος. Έχει στυπτικές , διουρητικές και αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες. Το συνάντησα πρώτη φορά φέτος στο Παϊκο στον καταρράκτη λίγο πριν την Καστανερή.

6 Μαΐου 2010

Dictamnus albus L. var purpureus


Δίκταμος ο Λευκός.

Στα Αγγλικά ονομάζεται Burning Bush "φλεγόμενη βάτος", λόγω τής ιδιότητας του φυτού και κυρίως των σπόρων του να ελευθερώνουν πτητικά έλαια τα οποία αναφλέγονται εύκολα αν πλησιάσουμε αναμμένα σπίρτα . Παλαιότερα αφέψημα του φυτού χρησιμοποιούταν κατά της πανούκλας , κάτι το οποίο αποδείχθηκε σήμερα σωστό αφού στο φυτό βρέθηκαν βακτηριοκτόνες ουσίες. Δεν έχει σχέση με το γνωστό δίκταμο το οποίο ανήκει στο γένος της ρίγανης Origanum dictamus . Ο λευκός δίκταμος είναι φυτό πολύ συχνό στο Κιλκίς . Προσοχή στους αλλεργικούς.

Cistus salvifolius L.


Κίστος ο Φασκομηλόφυλλος.

Πρόκειται για χαμηλό, τριχωτό θάμνο με λευκά άνθη . Αυτή την εποχή βρίσκεται σέ πλήρη ανθοφορία. Μέχρι σήμερα το συνάντησα μόνο στην περιοχή της Παιωνίας μαζί με τον άλλο Κίστο της περιοχής με τα τσαλακωμένα πέταλα. Η ανθοφορία του φυτού είναι εντυπωσιακή . Το φυτό παράγει μια ρητίνη η οποία είναι εμφανής τα ζεστά καλοκαιρινά μεσημέρια στα φύλλα και στον κορμό του φυτού. Η ουσία βοηθάει σε περιπτώσεις διάρροιας και δυσεντερίας.

5 Μαΐου 2010

Gladiolus italicus Miller.


Γλαδίολος ο Ιταλικός.

Γνωστό και με το όνομα "μαχαιρίδα".Ισως να ήταν ο Υάκινθος των αρχαίων, που είχε φυτρώσει από τον κατά λάθος σκοτωμένο από τον Απόλλωνα Υάκινθο και που έχει στα πέταλά του τα πένθιμα στοιχεία του απελπισμένου θεού ( Έλμουτ Μπάουμαν Η Ελληνική χλωρίδα).Το όνομα του γένους προέρχεται από την λατινική gladius που σημαίνει ξιφίο - ξίφος . Ο Θεόφραστος αναφέρει πώς εάν ο βολβός του φυτού αναμιχτεί με αλεύρι κάνει το ψωμί πιο γλυκό. Οι πληθυσμοί του φυτού είναι ικανοποιητικοί στο Κιλκίς αφού  το φυτό βρήκε τρόπο να αναπτύσσεται στα σταροχώραφα , ανθίζοντας και καρπίζοντας πιο νωρίς από το σιτάρι ενώ παράλληλα εκμεταλλεύεται τις καλλιεργητικές φροντίδες του ανθρώπου.

Linum bienne Mill.


Λίνο το Διετές.

Πρόκειται για το αγριολίναρο και πιθανώς είναι το Άγριον Λίνον ή Λινοκαλαμίς του Διοσκουρίδη , το οποίο καλλιεργούσαν από την αρχαιότητα στην Βόρεια Ιταλία και την Ελβετία. Ίνες από το βλαστό του φυτού χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ρούχων. Λινά υφάσματα κατασκευάζονται από την αρχαιότητα στη  Αίγυπτο. Στην Ελλάδα έρχονταν λινά υφάσματα από την Κολχίδα και από τα οποία κατασκεύαζαν δίχτυα καθώς και θώρακες τους οποίους ο Όμηρος ονομάζει "Λινοθώρακες". Το φυτό πλημμυρίζει τον Νομό στις αρχές του Μαϊ και αποτελεί την μοναδική παραφωνία στην μονοτονία του πράσινου και κίτρινου που αυτό τον καιρό κυριαρχεί στη φύση.

4 Μαΐου 2010

Trifolium stellatum L.


Τριφύλλι το Αστερωτό.

Το εντυπωσιακό στο μονοετές αυτό φυτό με τα λευκορόδινα άνθη που αναπτύσσονται σε μακριούς ποδίσκους είναι οι καρποί του που σχηματίζουν καφεκόκκινες μπάλες από αστέρια. Είναι πάρα πολύ συχνό σε εμφάνιση φυτό στο Κιλκίς και ξεκινά από αυτή την εποχή και το συναντάμε μέχρι και τα μέσα του Αυγούστου. Από τον Ιούνη και μετά δύσκολα να βρούμε ανθισμένο το φυτό . Συνήθως τους καλοκαιρινούς μήνες συναντάμε τις Αστερόμπαλλες του καρπού.

Orchis ustulata (L.)


Όρχις ο Κεκαυμένος.

Ντροπαλό μικροκαμωμένο φυτό που πολλές φορές περνάμε δίπλα του και δεν το προσέχουμε. Το όνομα του είδους προέρχεται από το χρώμα τής κορυφής της ταξιανθίας η οποία δίνει την όψη καμένης. Έτσι ονομάζεται και στα αγγλικά (Burning orchid). Δυστυχώς στο Κιλκίς οι πληθυσμοί δεν είναι μεγάλοι. Μάλιστα θεωρώ πώς είναι το φυτό της οικογένειας, που αποτελείται από τα λιγότερα άτομα στην περιοχή .

Ophrys bicornis .


Οφρύς η Δικέρατη.

Για την ονομασία του φυτού θα υιοθετήσω την άποψη που παραθέτει το www.greekorchids.gr σύμφωνα με την οποία το φυτό ανήκει στο γκρουπ των scolopax  όμως τα κατά τόπους χαρακτηριστικά του, η εποχή άνθησής του καθώς και τα μορφομετρικά του χαρακτηριστικά καθορίζουν το υποείδος. Σύμφωνα με την Flora Europea κατόρθωσα να το κατατάξω μόνο μέχρι το Ophrys scolopax ssp.scolopax   με ένσταση για το μήκος των κεράτων που ήταν 6-7 cm. Για το φυτό με ενημέρωσαν ο Βιοκαλλιεργητής Κωνσταντινίδης Κώστας και η γυναίκα του Νικολέτα που μαζί με τα μικρά τους κοριτσάκια χαίρονται την φύση ενώ παράλληλα καταγράφουν και την χλωρίδα του τόπου.

Paeonia peregrina Mill.


Παιώνια η Εξωτική.

Τα φυτά δημιουργούν τον πιό όμορφο φυτικό πίνακα που έχω συναντήσει μέχρι σήμερα. Το έντονα κόκκινο μεγάλο άνθος του φυτού που φτάνει τα 8-10cm διάμετρο σε συνδυασμό με τα έντονα πράσινα φύλλα δημιουργούν μία σπάνια εικόνα. Σύμφωνα δε με τον ρωμαίο συγγραφέα Γαϊους Πλίνιους Σεκούντους, η Παιώνια είναι το αρχαιότερο καλλιεργήσιμο άνθος. Από τον 3ο μ.χ ακόμη αιώνα πήρε των τίτλο της Βασίλισσας των βοτάνων " πασάων βοτανέων βασιληίδα" Το φυτό και κυρίως η ρίζα του λέγεται πως έχει καταπραϋντικές και ελαφρά ναρκωτικές ιδιότητες.

3 Μαΐου 2010

Lupinus albus ssp.albus


Λούπινο το Λευκό.

Το είδος αυτό με τα λευκά άνθη και τα τριχωτά φύλλα στό κάτω μέρος το έψαχνα σε πολλές περιοχές του Νομού, ύστερα από πληροφορίες γνωστών και φίλων . Το φυτό το είχε συναντήσει ο Πάρης, ένας καθηγητής Γερμανικών στο Κιλκίς, ερωτευμένος και αυτός με την φύση. Είχε μάλιστα εκφράσει την ανησυχία πώς μετά από μια πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στην περιοχή της Ευκαρπίας το 2008 το φυτό είχε χαθεί. Μετά την φωτιά το φυτό κατόρθωσε να αναπτυχθεί σε τόσο πυκνούς πληθυσμούς που δεν άφησε να αναπτυχθούν σε όλη την πλαγιά άλλα φυτά. Εμφανίζεται μαζί με το υποείδος graecus που έχει μπλε άνθη.

2 Μαΐου 2010

Aristolochia clematitis L.


Αριστολοχία η Κλιματίτις.

Η δεύτερη αριστολοχία του Κιλκίς, ενώ υπάρχει και τρίτη σύμφωνα με αναφορά των Αθανασιάδη - Δρόσου Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΠΑΪΚΟΥ , η Aristolochia longa L. Τα άνθη του φυτού είναι κίτρινα και αναπτύσσονται πολλά μαζί στην βάση των φύλλων. Ίσως από το τσαμπί με τα άνθη πήρε το όνομά του το είδος. Εκτός από τις ιδιότητες της στρογγυλής αριστολοχίας που παρουσιάστηκε τον προηγούμενο μήνα η συγκεκριμένη αποτελούσε στους πολιτισμούς της Αιγύπτου , της Ελλάδας και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης των πληγών λόγω της διέγερσης που προκαλεί στο ανοσοποιητικό σύστημα. Το φυτό απέκτησε με τον χρόνο και μαγικές ικανότητες κυρίως στην Γερμανία. Η παρουσία του στον νομό επικεντρώνεται κυρίως στό Παϊκο. Το συνάντησα σε μια καταπληκτική διαδρομή που συνδέει τα χωριά Κάρπη και Γοργόπη.

Helianthemum aegiptiacum (l.) Miller.


Ηλιάνθεμο το Αιγυπτικό.

Ένα από τα φυτά των οποίων το άνθος είναι πιο όμορφο όταν είναι κλειστό παρά όταν ανοίγει τα πέταλά του. Το όνομα του γένους δόθηκε στό φυτό από το κίτρινο χρώμα του άνθους ( ήλιος + άνθος ) . Τα σέπαλα του φυτού που είναι μεγαλύτερα από τα πέταλά είναι μεμβρανώδη , ξηρά και λεπτά με 3 έντονες σκουρόχρωμες γραμμώσεις ανά σέπαλο. Τα κλειστά άνθη δίνουν την όψη στολιδιών όπως αυτά του χριστουγεννιάτικου δέντρου, έτσι όπως είναι κρεμασμένα προς το έδαφος.
Το γένος αποτελεί τροφή για τις λάρβες αρκετών λεπιδόπτερων. Εντυπωσιακά φυτά συνάντησα στην Μαυροπλαγιά του Κιλκίς κοντά στα σύνορα με τον Νομό Σερρών.

1 Μαΐου 2010

Lupinus angustifolius (L.) ssp. reticulatus

                     
Λούπινος ο Στενόφυλλος.

Φυτό ετήσιο με πιο μεγάλη ταξιανθία από τον μικρόφυλλο που συναντήσαμε. Όπως καταλαβαίνουμε και από το όνομα του είδους τα φυλλάρια είναι στενά και μάλιστα στο υποείδος reticulatus δέν ξεπερνούν σε πλάτος τα 2mm. Μπορεί να φτάσει τα 80cm σε ύψος και τα μπλε άνθη του εμφανίζουν στο κάτω χείλος μεγαλύτερες λευκές περιοχές από τον μικρόφυλλο. Διασταυρώσεις του συγκεκριμένου είδους και επιλογή οδήγησε στην δημιουργία φυτών που περιέχουν μικρότερη ποσότητα λουπινίνης και να μπορούν να αποτελέσουν τροφή για μηρυκαστικά. Οι πληθυσμοί στο Κιλκίς σήμερα είναι ικανοποιητικοί.