20 Οκτωβρίου 2013

Βαφές υφασμάτων από την χλωρίδα του Κιλκίς. (Natural plant dyes from the flora of Kilkis)




Βαφές υφασμάτων από την χλωρίδα του Κιλκίς. (Natural plant dyes from the flora of Kilkis)
Αν και έχει σχεδόν απαξιωθεί το Τ.Ε.Ι  του Κιλκίς με τον τίτλο “Σχεδιασμός και Τεχνολογία Ενδύματος”  εντούτοις θα πρέπει σίγουρα να ξανασκύψουμε πάνω από αυτήν την κυψέλη γνώσης και έρευνας για να δούμε τα προϊόντα που μπορεί να παράξει και εάν αυτά έχουν οικονομικό και επιστημονικό ενδιαφέρον.  

Μια από τις προσπάθειες αυτές αποτελεί και η εργασία που ανέλαβε μια φίλη θρακιώτισσα όνομα και πράγμα. Η νεαρά Νίκη ,φοιτήτρια του Τ.Ε.Ι αν και σε λίγο φοιτήτρια θα είναι και η κόρη της ,ανέλαβε να κάνει εργασία με τις φυσικές βαφές υφασμάτων που προέρχονται από  φυτά . Στην υλοποίηση της επιλογής αυτής χρησιμοποιήθηκαν φυτά της χλωρίδας ου Κιλκίς . Η αρχή έγινε με τρία φυτά των οποίων τα δείγματα συλλέχθηκαν από την περιοχή μας και των οποίων το αποτέλεσμα παρουσιάζεται παρακάτω και συνεχίσθηκε με ακόμη τρία με πολύ καλά χρωματικά αποτελέσματα. Η ερχόμενη άνοιξη θα δώσει περισσότερες  επιλογές στην επιλογή της πρώτη ύλη τόσο όσον αναφορά στα φυτά όσο και στα χρώματα που μπορούν να παραχθούν. Υπάρχει λοιπόν και συνέχεια .

Τα πρώτα αποτελέσματα αφορούν

·        
          την κίτρινη χρωστική που προέρχεται από την κοινή κολλιτσίδα που μας παιδεύει συνήθως όταν γαντζώνεται πάνω στα ρούχα μας

·        
            την κόκκινη χρωστική που προέρχεται από το φυτό Ριζάρι 

·        
      και την σχεδόν καφέ χρωστική που προέρχεται από την        Φυτολάκα



 τα φυτά αλλά και τα χρωματικά αποτελέσματα σε διαφορετική ποιότητα υφάσματος παρουσιάζονται παρακάτω. Στην διαδικασία παραλαβής της χρωστικής από τα φυτά αλλά και του χρωματισμού των υφασμάτων δεν χρησιμοποιήθηκαν πρόσθετα χημικά .


 Τα υφάσματα που χρησιμοποιήθηκαν είναι μάλλινα ενώ έγινε δοκιμή και με βαμβακερά υφάσματα των οποίων το αποτέλεσμα παρουσιάζεται στην επόμενη φωτογραφία.



Η εργασία είναι ακόμη στα αρχικά της στάδια και αφού εμπλουτιστεί και με άλλα χρώματα στην συνέχεια θα γίνουν δοκιμές για την ανθεκτικότητα των χρωμάτων σε διάφορους παράγοντες όπως το φως τα απορρυπαντικά η ακτινοβολία και άλλοι παράγοντες.
Όσο προχωράει η διαδικασία θα ενημερώνεστε για τα αποτελέσματα .
Ένα μεγάλο μπράβο στην θρακιώτισσα αλλά και στο Τ.Ε.Ι.

Στην συνέχεια γίνετε μια μικρή αναφορά στα φυτά που χρησιμοποιήθηκαν.

ΞΑΝΘΙΟ ΤΟ ΧΟΙΡΑΔΙΟ
(Κολλητσίδα)
Xanthium strumarium




Τα κοπάδια αιγοπροβάτων που ερχόντουσαν από την Ανατολή – πατρίδα του φυτού – κουβάλησαν πάνω στο τρίχωμα τους σπόρους του φυτού και στην δύση. Εκτός από το χρώμα που δίνει το φυτό και είναι λιγότερο γνωστό , ο καρπός του φυτού έδωσε στην καθημερινότητα μας την ευρεσιτεχνία του χρατς βασικό εξάρτημα για να κλείσουν πορτοφόλια , τσάντες , και υφάσματα. Θα το συναντήσουμε σε όλες της περιοχές του Κιλκίς ακόμη και μέσα στις πόλης.



ΦΥΤΟΛΑΚΑ Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΗ
(Αγριοσταφίδα , Μαυροσταφύλι, Κρεμέζι)
Phytolacca αmericana


Δηλητηριώδης λόγω της φυτολακίνης αλλα και φαρμακευτική. Με πατρίδα την Αμερική όπου την χρησιμοποιούσαν οι ινδιάνοι για να χρωματίσουν το δέρμα τους . Εγκαταστάθηκε σε όλη την Ελλάδα κυρίως σε υγρές τοποθεσίες. Θα συναντήσουμε μεγάλους πληθυσμούς στο λεκανοπέδιο των Μουριών.



ΕΡΥΘΡΟΔΑΝΟ ΤΟ ΒΑΦΙΚΟ (Αγριόριζα , Άγριο Ριζάρι , Ριζάρι , Αλιζάρι)
Rubia tinctorum

Στο φυτό αναφέρεται ο Ηρόδοτος (4,189) και ο Διοσκουρίδης. « .. ρίζα εστίν ερυθρά , βαφική … ωφελίμως δε σπείρεται , δια το γίγνεσθαι εκ τούτου πλέιστην πρόσοδον…..) . Φυτό με μεγάλη οικονομική σημασία από τα αρχαία χρόνια . Η ρίζα του φυτού χρησιμοποιήθηκε για να παραχθεί κόκκινη - πορφυρή βαφή. Χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα κυρίως το Πάσχα . Δίνει πολύ όμορφο κόκκινο χρώμα στα αυγά. Στην χλωρίδα του Κιλκίς έχει προστεθεί από τους πρόσφυγες τα τελευταία χρόνια . Δύσκολα θα το βρούμε αυτοφυές σε δύσβατες περιοχέςπαρα μόνο στα ερείπια παλιών οικισμών.

15 Σεπτεμβρίου 2013

Quercus pubescens ssp.pubescens -Willd.



Υπέρ - Αιωνόβια  Βελανίδια

Το δένδρο είναι το μεγαλύτερο σε περίμετρο βελανίδι από όσα έχω συναντήσει στην περιοχή του Κιλκίς. Βρίσκεται πολύ κοντά στον αυτοκινητόδρομο Κιλκίς – Δοϊράνη λίγο πριν το χωριό Αμάραντα.
Η περίμετρός του σε ύψος 1,5m από το έδαφος της είναι 5,13 μέτρα (13/8/2013). Από την μέτρηση αυτή η ηλικία του δένδρου υπολογίζεται στα 310 χρόνια.

11 Σεπτεμβρίου 2013

Xanthium strumarium ssp.italicum




Το φυτό που μας χάρισε μια πολύ χρήσιμη ευρεσιτεχνία.

Ξάνθιο το χειράδιο.

Φυτό πολύ συνηθισμένο στην περιοχή μας κυρίως σε καλλιεργούμενες εκτάσεις αλλά και σε εγκαταλελειμμένες περιοχές. Κυρίως είναι γνωστό ως κολιτσίδα λόγω τις ιδιότητας του να προσκολλάται πάνω σε υφασμάτινες επιφάνειες. Με τον τρόπο αυτό το φυτό διασπείρει το γενετικό του υλικό σε μεγάλες αποστάσεις από τη θέση που βρίσκεται. Αυτή την ιδιότητα του φυτού εκμεταλλεύτηκε ο Ελβετός μηχανικός George de Mestral . Μετά από την επιστροφή του από το κυνήγι το 1941 στις Άλπεις παρατήρησε πώς στα παπούτσια του είχαν κολλήσει οι καρποί του φυτού.
Παρατηρώντας καλύτερα στο στερεοσκόπιο τους καρπούς κατάλαβε πώς την ιδιότητα αυτή την είχαν οι καρποί λόγω των αγκαθιών του καρπού που κατέληγαν σε σχήμα άγκιστρου.
Το σχήμα αυτό χρησιμοποίησε και κατασκεύασε το Velcro ή καλύτερα χριτς χρατς όπως είναι γνωστό στην Ελλάδα. Μια ευρεσιτεχνία που τον έκανε πλούσιο αφού χρησιμοποιείται ευρέως σε όλο τον κόσμο.